GMCN Netherlands

De rol van paragnosten bij vermissing

Regelmatig krijgt het Landelijk bureau vermiste personen vragen over de rol, die paragnosten kunnen spelen bij een vermissing. Deze vragen komen zowel vanuit de politie als van het publiek en dan met name van achterblijvers. Speciaal voor deze website is door Sybo Schouten van de Universiteit van Utrecht het onderstaande artikel geschreven. Hij is mede-auteur van de door het Korps landelijke politiediensten uitgegeven “Handboeken Vermiste Personen”.

Vermissingen en paragnosten  

Iedereen heeft wel eens een vreemde ervaring. We dromen soms over iets dat later ook gebeurt. Of we weten opeens iets heel zeker dat we eigenlijk niet kunnen weten. Zulke ervaringen komen altijd onverwacht. Paragnosten zijn mensen die proberen dergelijke ervaringen bewust op te roepen. Bijvoorbeeld om te zien welke problemen iemand heeft en hoe die opgelost zouden kunnen worden. Of om indrukken te krijgen over waar een vermiste zich zou kunnen bevinden.

Wanneer u met een paragnost te maken krijgt zal deze vaak uitspraken over u doen, zoals over uw karakter, problemen en gezondheid. Het kan heel goed dat u verrast bent over de juistheid van een aantal van die uitspraken. Het lijkt dan alsof de paragnost inderdaad over bijzondere gaven beschikt en dingen kan zien die een ander niet ziet. U mag daar echter niet uit afleiden dat een paragnost daar op elk gebied toe in staat is. Bijvoorbeeld, de paragnost is niet in staat om vooruit te zien op welk nummer de hoofdprijs van de loterij zal vallen. Anders zouden de meesten van hen al miljonair zijn. Voor iemand met veel levenservaring en gevoel voor problemen van anderen is het makkelijker om over mensen juiste uitspraken te doen is dan iets heel specifieks te zien als een winnend loterijnummer.

Datzelfde speelt ook bij vermissingen en daarom moet men ook niet verwachten dat een paragnost zomaar even kan zien waar de vermiste zich bevindt. De paragnost zal soms treffende uitspraken over de persoon van de vermiste doen. Maar een vermiste kan op zoveel plaatsen zijn dat ervaring en inlevingsvermogen niet voldoende zijn om een paragnost in staat te stellen de plaats aan te wijzen waar de vermiste gevonden kan worden. We weten uit onderzoek dat slechts in een paar procent van alle vermissingsgevallen, waarbij paragnosten persoonlijk via de familie betrokken waren, een paragnost de juiste vindplaats aangewezen heeft. De kans dat een paragnost dat goed zal hebben is dus wel erg klein. Er worden soms door paragnosten namen genoemd of personen aangewezen die met een misdrijf of een vermissing te maken zouden hebben. Die indrukken zijn nagenoeg altijd onjuist gebleken.

Enkele vermissingsgevallen zijn zo aangrijpend dat er een grote media-interesse ontstaat. Dat gebeurt vooral wanneer een kind of jongere verdwijnt die mogelijk slachtoffer van een misdrijf geworden is en bij ontvoeringen van bekende Nederlanders. In dergelijke gevallen krijgt de politie ook altijd ongevraagd grote aantallen “tips” van mensen met helderziende indrukken, waaronder paragnosten, over wat er gebeurd is en waar het slachtoffer zich zou bevinden. Ook van een aantal van dergelijke zaken is nagegaan wat er van die, soms honderden, tips klopte. Het bleek echter dat daar nooit een tip bij is geweest die iets bijgedragen heeft aan het vinden van de vermiste. Het “op afstand” zien door een paragnost waar de vermiste zich bevindt werkt dus niet.

Veel mensen worden teleurgesteld want paragnosten kunnen veel minder dan men zich vaak voorstelt. Daar dragen paragnosten zelf nogal eens aan bij door eigen verhalen over eerdere indrukwekkende prestaties die meestal maar beter met een grote hoop zout genomen kunnen worden. Sommige mensen denken dat paragnosten in het algemeen zwendelaars zijn. Dat beeld is niet juist. Ongetwijfeld zijn er minder integere paragnosten, maar de meeste paragnosten doen hun werk omdat ze geloven een bijzondere gave te hebben en omdat ze begaan zijn met de problemen van andere mensen. Daarom hebben ze vaak ook zoveel ervaring met problemen van anderen.

De kans is heel klein dat een paragnost een vermiste kan vinden. Maar misschien wilt u het toch proberen, al is het alleen maar om te weten dat u er alles aan gedaan heeft om de vermiste te vinden. In dat geval raden wij u aan om met het volgende rekening te houden:

• We weten dat adviezen van paragnosten die zich niet ter plaatse persoonlijk met de zaak bezig hebben gehouden nagenoeg nooit tot het vinden van de vermiste geleid heeft. Het heeft dus geen zin om telefonisch of op andere wijze een paragnost “op afstand” om advies te vragen.

• Zoals voor alle mensen geldt ook voor paragnosten dat ervaring telt. U zult in het algemeen meer hebben aan een paragnost die vaker met vermissingen te maken gehad heeft, al is het alleen maar omdat die zich waarschijnlijk beter kan inleven in uw positie als achterblijver.

• Wees zuinig met het verstrekken van informatie aan de paragnost. Hoewel het merendeel van de paragnosten betrouwbare mensen zijn is het toch beter om voorzichtig te blijven met wat u de paragnost vertelt, vooral ten aanzien van zaken betreffende de vermiste en uzelf waarvan u niet graag ziet dat ze algemeen bekend raken. U kunt er nooit zeker van zijn dat die kennis toch niet, al dan niet per ongeluk, door de paragnost verder verspreid wordt.

• Een tweede reden om spaarzaam te zijn met informatie is om te voorkomen dat u de paragnost een verkeerde richting opstuurt. De meeste paragnosten zijn nu eenmaal erg sensitief en uw angsten of vermoedens kunnen makkelijk hun indrukken beïnvloeden. Het is beter dat de paragnost zoveel mogelijk op onafhankelijke wijze indrukken krijgt. Als de paragnost een aantal belangrijke zaken betreffende de vermiste zelf moet zien, in plaats van die van u te horen, heeft dat bovendien het voordeel dat u een indruk krijgt van hoe goed hij of zij is.

• Paragnosten kunnen nogal eens grote praters zijn maar de hoofdzaak moet niet uit het oog verloren worden, namelijk het vinden van de vermiste. Probeer de paragnost zover te krijgen dat u samen met de paragnost op grond van zijn of haar indrukken kunt gaan zoeken.

• Het komt voor dat een paragnost suggereert dat iemand anders met de vermissing te maken heeft of dat de vermiste door een bepaald persoon verborgen gehouden wordt. Daar moet u absoluut geen waarde aan hechten en u moet ook beslist de genoemde persoon daarmee niet lastig vallen. In dat geval kunt u die suggestie van de paragnost aan de politie doorgeven maar die zal alleen iets (mogen) doen wanneer er andere feitelijke aanwijzingen zijn dat de betreffende persoon mogelijk iets met de verdwijning te maken heeft.

• In het algemeen maakt de paragnost kosten als hij of zij bij u langs komt.Omdat het helpen van andere mensen de belangrijkste reden voor hun paragnostische activiteiten is zullen de meesten geen of slechts weinig geld voor hun hulp vragen. Vooral als het gaat om ernstige gevallen, zoals bij veel vermissingen, is het niet gebruikelijk dat hun tijd en advies vergoed wordt. Wel kan men aanbieden de reiskosten van de paragnost te betalen.